خدمات حرفه‌ای در زمینه‌های مالی، حسابداری، مالیات و بیمه تامین اجتماعی

ارتباط با ما

تهران، خیابان آزادی

info@taraznegaran.ir

دسته: حسابداری

<div class="text-black text-wrap min-w-[20px] rounded-md p-3 bg-[#f4f6f8] dark:bg-[#1e1e20]"> <div class="leading-relaxed break-words"> <div class="markdown-body"> حسابداری یک رشته علمی است که به بررسی و ثبت تمامی فعالیت‌های مالی یک شرکت، سازمان یا شخص حقوقی می‌پردازد. هدف اصلی حسابداری، فراهم کردن اطلاعات مالی دقیق و قابل اطمینان در تصمیم‌گیری‌های مربوط به مدیریت و سایر صاحبان منافع است. حسابداران به کمک ابزارهایی همچون دفترداری، بازرسی، ارزیابی و بررسی مالی، اطلاعات لازم را به مدیران و صاحبان منافع ارائه می‌دهند. </div> </div> </div>

حسابرسی نهایی چیست؟

انواع حسابرسی با توجه به محتوا و ماهیت

نخست، حسابرسی نهایی را از منظر اهداف و موضوعات مورد بررسی قرار می‌دهیم.

الف – حسابرسی صورت‌های مالی» که هدف تعیین مطابقت و نحوه تهیه صورتهای مالی با استانداردهای پذیرفته شده حسابداری است و تهیه کنندگان آن موسسات حسابرسی (حسابداران رسمی) می‌باشند و استفاده کنندگان از آن شامل سرمایه‌گذاران، بانکها و موسسات اعتباری، سازمانهای دولتی هستند.

ب – حسابرسی رعایت» که هدف بررسی رعایت و یا عدم رعایت قوانین و مقررات کشور (اساسنامه، مصوبات هیئت مدیره، مجامع عمومی صاحبان سهام و آیین نامه‌های داخلی) است.

ج – حسابرسی عملیاتی» که هدف آن کارایی و اثر بخشی قسمتهای مختلف بنگاه اقتصادی است.

از نظر دلایل ارجاع کار

 

الف – حسابرسی الزامی (سهامی عام ملزم به حسابرسی‌اند) » که واحدهای اقتصادی اجبارا و به موجب قوانین و مقررات ملزم به انتخاب از یک موسسه حسابرسی جهت انجام کار حسابرسی می‌باشند.
ب – حسابرسی اختیاری (شرکت برای حسابرسی مختاره! مثل تضامنی – عملی – محدود) » که واحدهای اقتصادی در صورت تمایل اعضای هیات مدیره کار حسابرسی را به موسسات حسابرسی واگذار می‌نمایند.

سازمانی

الف-  داخلی (حسابرس جز کارمندان شرکت است و منافعش منافع شرکت!)

يك سيستم مستقل خود کنترلی داخلی است به منظور ارزيابي عمليات حسابداري امورمالي ، امور اداري و ساير فعاليت‌هاي يك واحد اقتصادي جهت کشف انحرافات احتمالی و گزارش آن به مديريت بنگاه اقتصادی

عمليات حسابرسي داخلي شامل :

  1. بررسي و ارزيابي صحت و كفايت كنترل‌هاي موجود در امورمالي، اداري و ساير عمليات واحد اقتصادي است
  2. تعيين انطباق امور انجام شده با خط مشی‌هاي طرح‌ها مقررات وآيين نامه‌هاي اجرايي
  3. تشخيص ميزان دقت ثبت داراي‌ها در دفاتر مالي و حفاظت از دارايي‌ها در مقابل انواع خسارت‌ها
  4. تشخيص ميزان دقت ثبت و قابليت احتمال آمار گزارشات مالي اسناد حسابداري و ساير گزارشات
  5. ارزيابي كيفيت انجام وظايف محوله توسط كاركنان در قسمت‌هاي مختلف واحد اقتصادي

ب-  مستقل یا خارجی (به شرکت هیچ ارتباطی نداره و جز کارمندان شرکت نیست!)

حسابرس مستقل فقط انحرافات احتمالی اسناد مالی را ارزیابی می‌کند و به مسائل دیگر بنگاه اقتصادی کاری ندارد، گزارش حسابرس مستقل هم در اختیار مدیران و اعضاء هیات مدیره قرار می‌ گیرد و هم در اختیار سهامداران و حتی در بعضی موارد در اختیار عموم مردم هم قرار می‌گیرد و به تمامی سهامداران جوابگو خواهند بود.

تفاوت حسابرس داخلي با حسابرس مستقل :

  1. در حدود مسوليت‌ها
  2. در نحوه رسيدگي‌ها
  3. در توجه به كنترل‌هاي داخلي

 حسابرس مستقل در مقابل سهامداران، بستانكاران سازمانهاي دولتي مورد رسيدگي و به‌طور كلي در مقابل جامعه مسئول مي‌باشد در صورتي‌كه حسابرس داخلي منحصرا در مقابل مديريت واحد اقتصادي مسئوليت دارد

 حسابرس مستقل صرفا از نظر مالي رسيدگي مي‌كنند تا مطمئن شوند كه صورت‌هاي مالي واحد اقتصادي مورد رسيدگي را به نحوه مطلوب نشان دهند.

در صورتي‌كه حسابرس داخلي علاوه بر رسيدگي‌هاي  مالي ساير موارد را از جمله امور اداري را رسيدگي نموده تا مطمئن شوند كه سيستم استقرار يا فته به نحوه مطلوب و در راستاي اهداف تعيين شده به وسيله مديريت فعاليت مي‌كنند

 

به طور كلي كنترل‌هاي داخلي در هر واحد اقتصادي شامل :

الف: كنترل‌هاي حسابداري

ب: كنترل‌هاي اداري

 حسابرس مستقل بيشتر به كنترل‌هاي مالي توجه دارند در صورتي كه حسابرس داخلي هم به كنترل‌هاي حسابداري وهم به كنترل‌هاي اداري بنگاه اقتصادی توجه دارد.

از نظر زمان انجام کار

الف-  حسابرسی ضمنی یا میانه (ضمن سال مالی و قبل از پایان سال مالی انجام می‌گیرد و پایه و اساس حسابرسی نهایی می‌باشد) » با توجه به اينكه ممكن است ارائه گزارش حسابرس مستقل بعد از سال مالي داراي محدوديت زماني باشد حسابرسان مستقل ترجيح مي‌دهند كه در موارد لزوم قسمتي از كارهاي  ممكن را قبل از پايان سال مالي و يا به عبارت ديگر در ضمن سال مالي انجام دهد كه در اين حالت حسابرسي را حسابرسي ضمني يا ميانه مي‌گوييم. مانند رسيدگي 10 ماهه به حسابهاي ترازنامه قبل از پايان سال مالي فقط به تراز نامه دو ماهه بهمن واسفند رسيدگي خواهد شد.

ب-  حسابرسی مداوم » در بعضي موارد به دليل ماهيت خاص كار وحجم زياد عمليات حسابرسان مستقل به‌طور مداوم در ضمن سال مالي در واحد اقتصادي مورد رسيدگي حضور يافته و رسيدگي‌ها را انجام مي‌دهند.

 به عنوان مثال در پايان هر ماه عمليات مربوطه مورد رسيدگي قرار مي‌گيرد تا پايان سال مالي با جمع بندي حاصله نسبت به صورت‌هاي مالي مورد رسيدگي اظهار نظر نماييد درچنين حالتي حسابرسي را حسابرسي مداوم مي گويند.

ب-  حسابرسی نهایی (معمولا پایان سال مالی و بعد از بستن حسابها!) » رسيدگي به صورت‌هاي مالي نهايي يك دوره مالي پس از تكميل و نهايي شدن آنها  چنين رسيدگي معمولا پس از سال مالي محدود به رسيدگي‌هاي اثباتي در مورد اقلام مندرج در صورت‌هاي مالي مي‌باشد

به لحاظ انجام کار

الف-  حسابرسی کامل (همه ابعاد صورتهای مالی بررسی می‎شود!

ب-  حسابرسی محدود (تعدادی صورتهای مالی بررسی می‌شود ، که مدیرعامل مشخص می‌کند مثلا حسابرسی ترازنامه‌ای انجام شود!)

از نظر شیوه انجام کار

الف-  شيوه سند رسي » از شيوه‌هاي قديمي است كه امروزه به‌عنوان شيوه منسوخ قلم داد مي‌شود در اين شيوه حسابرس مستقل رسيدگي‌هاي خود را از مدارك اوليه مالي شروع و به صورت‌هاي مالي ختم مي‌كند تا ديدي كلي نسبت به صورت‌هاي مالي پيدا كند و مبنايی براي اظهار نظر پيدا كند

ب-  شيوه تراز نامه اي » اين شيوه در سال‌هاي اخير رواج يافته است در اين شيوه حسابرس مستقل ابتدا با بررسي صورت‌هاي مالي و تجزيه وتحليل اقلام مندرج در آنها حساب‌هايی كه نياز به رسيدگي و توجه خاص دارند مشخص كرده سپس سعي مي‌كند از طريق دلايل و مدارک و شواهد و صورت ريزهاي مربوط ديد بازتري نسبت به اقلام ترازنامه‌اي پيدا نمايد ومبنايي براي اظهارنظر پيدا نماييد.

از نظر ماهیت رسیدگی

الف-  شيوه سند رسي » سیستم کنترل‌های داخلی که در این نوع رسیدگی بررسی سیستم کنترل‌های داخلی شرکت به منظور کشف موارد عدم وجود کنترل داخلی مناسب و کشف موارد عدم اجرای صحیح کنترل‌ها و تعیین نقاط قوت و ضعف سیستم مورد بررسی قرار می‌گیرد .

ب-  رسیدگی اثباتي » که به منظور اثبات صحت کلیه اقلام مندرج در صورت‌های مالی و اظهارنظر در مورد کلیات صورت‌های مالی صورت می‌گیرد .

ج-  رسیدگی خاص » با توجه به اهداف خاص واحد افتصادی بررسی و رسیدگی یک یا چند حساب صورت می‌گیرد.

حسابرسی از نظر ماهیت رسیدگی به امور مالی یک شرکت است. هدف اصلی حسابرسی، بررسی و تایید صحت و کارایی سیستم حسابداری شرکت و گزارش دهی درباره آن است. در این فرآیند، حسابرسان اطمینان حاصل می‌کنند که اعلامیه‌های مالی شرکت با استانداردهای حسابداری رسمی سازگار هستند و تمامی تراکنش‌های مالی به درستی ثبت شده‌اند.

برای انجام حسابرسی معمولاً از استانداردها و روش‌های مشخصی برای جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات بهره می‌گیرند. برای مثال، حسابرسان می‌توانند اسناد و فایل‌های شرکت را بررسی کنند، با کارمندان و مدیران شرکت مصاحبه کنند و بررسی‌هایی را درباره روش‌های کنترل داخلی و رویه‌های عملیاتی شرکت صورت دهند.

اگر حسابرس در جریان بودن مشکلاتی در سیستم حسابداری شرکت باشد، باید این مسائل را به مدیران شرکت گزارش کند تا اقدامات لازم برای اصلاح آن‌ها صورت بگیرد. به طور کلی، حسابرسی از نظر ماهیت رسیدگی به امور مالی یک شرکت است و هدف آن تضمین صحت و کارایی سیستم حسابداری شرکت و گزارش دهی درباره آن است.

رویداد مالی چیست؟

رویداد مالی در حسابداری، فعالیتی است که بر یکی از مولفه‌های حسابداری تاثیرگذار باشد. سه مولفه‌ اصلی در حسابداری شامل:

  • دارایی
  • بدهی
  • سرمایه

هستند و اگر بخواهیم به صورت معادله ترسیم کنیم: دارایی = بدهی + سرمایه

به زبان ساده، هر تغییری که در یکی از این سه عنصر اتفاق بیفتد، رویداد مالی خواهد بود.

همه این رویدادها در حسابداری به‌عنوان یک ورودی در دفاتر حسابداری ثبت می‌شوند؛ چه اینکه هر رویدادی به صورت همزمان یک حساب بدهکار را و حساب دیگر را بستانکار می‌کند. به‌عنوان مثال، خرید مواد اولیه به صورت نقد، حساب موجودی کالا را بدهکار و حساب موجودی نقد را بستانکار خواهد کرد.

ویژگی‌های رویداد مالی

نخستین ویژگی رویداد مالی این است که از نظر پولی، قابلیت اندازه‌گیری داشته باشد. به‌عنوان مثال:

  • خرید تجهیزات برای شرکت (با قیمت مشخص بر اساس فاکتور خرید)
  • پرداخت حقوق به پرسنل (با هزینه مشخص بر اساس فیش حقوق)
  • فروش کالا به مشتری (با درآمد مشخص بر اساس فاکتور فروش)

اما رویدادهای زیر، اگرچه بر شرکت تاثیرگذار هستند، اما به دلیل اینکه قابلیت اندازه‌گیری پولی ندارند، امکان ثبت آن‌ها به عنوان رویداد مالی وجود ندارد:

  • بلایای طبیعی که به دارایی‌های شرکت آسیب برسانند.
  • امضای تفاهم‌نامه همکاری

مثال‌هایی از رویدادهای مالی

  • صدور فاکتور فروش و کسب درآمد برای شرکت
  • دریافت فاکتور خرید و پرداخت هزینه به ذی‌نفع خارجی
  • پرداخت حقوق پرسنل
  • پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی
  • پرداخت مالیات ارزش افزوده، عملکرد و …

چرا رویدادهای مالی مهم هستند؟

رویداد مالی، اولین مرحله در فرایند حسابداری محسوب می‌شود.

بر اساس رویدادهای مالی، اسناد حسابداری تهیه شده و بر اساس اسناد حسابداری، دفاتر قانونی تحریر می‌شوند. در نهایت بر اساس دفاتر قانونی، اظهارنامه عملکرد سالانه شما تنظیم خواهد شد.

انواع رویداد مالی

دقت در ثبت رویدادهای مالی، گام اول برای داشتن یک سیستم حسابداری منظم است.

ترازنگاران

رویداد مالی حسابداری
رویداد مالی مالیاتی

نظم‌دهی به ثبت رویدادهای مالی

استقرار و به‌کارگیری یک سیستم مالی قدرتمند، می‌تواند موجب نظم‌دی به رویدادهای مالی شما شود.

به‌صورت کلی، لازم است هر رویداد را بلافاصله پس از وقوع، ثبت کنید و اسناد آن را به تهیه نمایید؛ چه این رویداد برای شما آورده درآمدی داشته باشد و چه بار هزینه‌ای.

سند حسابداری و انواع اسناد

سند حسابداری به هر مدرکی گفته می‌شود که در تهیه صورت های مالی شرکت نقش دارد. این اسناد، همچنین حاوی جزئیات معاملات تجاری هستند. سند حسابداری مهمترین ابزار برای کار حسابداران و حسابرسان است.

اسناد حسابداری، پس از رویداد مالی شکل گرفته و به‌عنوان مواد اصلی نگارش دفاتر قانونی هستند. در نهایت، پس از نگارش دفاتر، اظهارنامه مالیاتی تدوین می‌شود.

وقتی تراکنش‌ها انجام می‌شوند، قرار است اطلاعات کلیدی مربوط به تراکنش‌ها، مانند نام، مبالغ پرداختی، تاریخ و جزئیات تراکنش‌ ثبت شود. هر سند حسابداری، دارای شماره‌ای ویژه است که مبنای شناسایی آن در سیستم حسابداری قرار می‌گیرد.

ویژگی‌های یک سند حسابداری

  • درست
  • کامل
  • واضح
  • به‌موقع
  • با دقت

انواع سند حسابداری

صورتحساب (فاکتور)

فاکتور ثبت معاملات اعتباری حاصل از فروش یا خرید است. برخی از حسابداران ممکن است پس از دریافت فاکتور توسط خریدار در یک معامله، آن را یک صورتحساب بنامند. هر زمان که مشتری چیزی را به صورت اعتباری بفروشد یا بخرد، فاکتورها ایجاد می‌شوند تا به‌عنوان روشی برای ردیابی میزان پولی که مشتری واقعاً در اختیار دارد. حسابداران معمولاً هنگام ایجاد یک فاکتور چندین نسخه تهیه می کنند تا اطمینان حاصل کنند که مشتری و خریدار یا فروشنده هر دو یک نسخه را دریافت می کنند.

یادداشت نقدی

یادداشت نقدی سندی است که خرید و فروش نقدی را ثبت می کند. یادداشت‌های نقدی می‌تواند شامل تمام خرید و فروش‌های نقدی باشد که مشتری در آن شرکت می‌کند و می‌تواند با ادامه سال به‌روزرسانی شود. کسب‌وکاری که چیزی را با پول نقد خریداری می‌کند همچنین می‌تواند یک یادداشت نقدی ایجاد کند تا تمام جزئیات مربوط به معامله، از جمله آنچه فروخته شده، مقدار فروخته شده، اینکه آیا از تخفیف استفاده شده است یا خیر و خریدار چه قیمتی پرداخت کرده است را نمایش دهد. حسابداران همچنین می توانند در حین حسابرسی به یادداشت های نقدی مراجعه کنند تا اطمینان حاصل کنند که دفترچه نقدی مشتری با یادداشت نقدی مطابقت دارد.

اعلام وصول

رسید یک مدرک کتبی است مبنی بر اینکه پرداختی در حسابی برای یک تراکنش انجام شده است. حسابداران اغلب هنگام کار با مشتریان تجاری از رسیدها استفاده می کنند، زیرا رسیدها روشی مؤثر برای پیگیری تراکنش های تجاری است، به ویژه زمانی که یک تجارت در یک دوره زمانی در چندین تراکنش شرکت می کند. معمولاً حداقل دو نسخه از هر رسید وجود دارد، یکی برای مشتری خریدار و دیگری برای سوابق مالی فروشنده.

رسید می تواند حاوی اطلاعاتی مانند قیمتی که خریدار می پردازد، محصولات فروخته شده، تاریخ معامله، روش پرداخت خریدار و نام آنها باشد.

فیش پرداختی

فیش پرداختی ثبت کتبی سپرده بانکی است. حسابداران می‌توانند از پرداخت در برگه‌ها برای ثبت تاریخ واریز، افرادی که واریز کرده‌اند و مبلغی که واریز شده است استفاده کنند. هنگام استفاده از فیش پرداخت، شخصی می تواند فرم را با اطلاعات لازم پر کرده و با سپرده نقدی به بانک خود بیاورد. سپس عابر بانک می‌تواند مبلغ پرداختی را امضاء و مهر و موم کند و آن را به شخص واریز کننده برگرداند و او می‌تواند آن را به حسابدار خود تحویل دهد تا در سوابق مالی وی درج شود.